Darmwetenschap

Postmenopauze

Hormonale veranderingen na de menopauze en de invloed op je darmflora

Wanneer de laatste menstruatie is geweest (de menopauze), nemen de oestrogeenspiegels in het lichaam af. Deze hormonale verandering heeft invloed op het hele lichaam, inclusief de werking van de darmen en de diversiteit van de darmflora. Naast lichamelijke veranderingen, kunnen vrouwen in deze periode ook mentale effecten ervaren. Voor sommige vrouwen duurt het even om zich weer zichzelf te voelen.
En ook na de menopauze kunnen opvliegers nog voorkomen. Bovendien hebben vrouwen in deze fase een verhoogd risico op botbreuken en parodontitis (ernstige tandvleesontsteking).

Ook kunnen de darmen onrustiger worden. Veel vrouwen ervaren na de menopauze problemen zoals verstopping, winderigheid of een opgeblazen gevoel.

Een minder diverse darmflora kan zorgenvoor een verstoord evenwicht van de darmbacteriën (dysbiose),wat op zijn beurt ontstekingen kan veroorzaken en het immuunsysteem kan verzwakken.

Darmflora na de menopauze: Wat zegt de wetenschap?

Na de menopauze hebben vrouwen vaak een minder diverse darmflora dan voor deze fase. Dit komt onder andere doordat ze minder bèta-glucuronidase produceren, een enzym dat betrokken is bij het oestroboloom – een speciale groep darmbacteriën die oestrogeen weer in de bloedbaan terugbrengt in plaats van het af te breken. Deze veranderingen kunnen invloed hebben op verschillende lichaamsfuncties, zoals gewichtsbeheersing, libido, stemming, maar ook de gezondheid van botten, hersenen, immuunsysteem en hart.

Charlotte Adema, voedingsdeskundige

Tips van Charlotte

  • Eiwitten voor spierbehoud en energie
    Tijdens de overgang neemt spiermassa af, waardoor eiwitten extra belangrijk zijn. Kies voor eiwitrijke voedingsmiddelen zoals kip, eieren, vis, peulvruchten, tofu, tempé, kwark, Skyr of Griekse yoghurt.
  • Gezonde vetten voor de hormoonbalans
    Gezonde vetten helpen bij de aanmaak van hormonen en ondersteunen je hersenen en huid. Voeg avocado, olijfolie, vette vis (zoals zalm en makreel), noten en zaden toe aan de voeding.
  • Veel groenten en vezels voor een stabiel gewicht
    Groenten en vezels helpen je darmen. Kies voor donkergroene bladgroenten (boerenkool, spinazie), kruisbloemige groenten (broccoli, spruitjes). Neem tussendoor vaker komkommer, paprika en wortels. En uiteraard peulvruchten en volkoren granen.
  • Plan je maaltijden
    Vermijd grote maaltijden voor het slapen gaan om de kans op bepaalde symptomen te verminderen die de slaap kunnen beïnvloeden, zoals opvliegers of nachtzweten.
  • Calcium en vitamine D voor sterke botten
    Door de daling van oestrogeen neemt het risico op botontkalking toe. Zorg voor voldoende calcium en vitamine D via (gefermenteerde) zuivel, amandelen, sesamzaad, groene bladgroenten en vette vis.
  • Antioxidanten tegen veroudering en ontstekingen
    Antioxidanten beschermen cellen tegen schade en kunnen mogelijk helpen om ontstekingen te verminderen. Kies voor bessen, aardbeien en frambozen.
  • Kom in beweging Dagelijkse matig intensieve lichaamsbeweging kan helpen om de spieren en botten gezond te houden, gewicht beter te beheersen, de slaapkwaliteit te verbeteren en de concentratie te verbeteren. Maar voldoende beweging kan ook helpen om bepaalde symptomen van de overgang te verlichten en een positief effect op de mentale gezondheid hebben.
  • Gewichtsbeheersing
    Gewichtstoename is een veelvoorkomend symptoom van de menopauze, wat kan worden veroorzaakt door verschillende factoren. Denk hierbij aan veranderingen in spiermassa, een vertraging van het metabolisme (de manier waarop je lichaam voedingsstoffen verwerkt) en leefstijlfactoren zoals een afname in lichaamsbeweging of een minder actief leven. Ook kan een afname in de diversiteit van de darmflora (de samenstelling darmbacteriën) leiden tot een lagere productie van nuttige korte keten-vetzuren. Deze spelen namelijk een belangrijke rol bij de regulatie van de eetlust. 
  • De hersen-darm connectie Angst en depressie komen vaak voor tijdens de menopauze, mede door hormonale veranderingen die plaatsvinden in het lichaam. Deze veranderingen kunnen niet alleen invloed hebben op je stemming, maar ook leiden tot darm- gerelateerde ongemakken, zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en verstopping. Het is belangrijk om goed voor zowel je mentale als fysieke gezondheid te zorgen, aangezien beide met elkaar verbonden zijn tijdens deze fase van het leven.
  • Mindfulness
    Neem tijd voor jezelf, ga wandelen of doe ademhalingsoefeningen.